TÜRK TARİHİNDE SEK EL ~ ÇİK ~ ÇİGİL MESELESİ Prof.Dr. Saadettin Y. GÖMEÇ Türk tarihinde yıllar evvelce de tartışılan Sek El, ...
TÜRK TARİHİNDE SEK EL ~ ÇİK ~ ÇİGİL MESELESİ
Prof.Dr. Saadettin Y. GÖMEÇ
Türk tarihinde yıllar evvelce de tartışılan Sek El, Çik İl ve Çigil (Çig İl) meselesini yeniden ele almaya çalıştık. Bununla birlikte kaynaklardan çıkan neticelere baktığımızda kanaatimiz; Sek El ile Çik İl aynı etnik isimdir ve onlar Hun Devletinin gücünü yitirmesiyle bir parçalanma yaşamışlar, arkasından kabilenin bir bölümü doğudaki anavatanlarında kalırken, bir kısmı da batıya Orta Avrupa’ya kadar gelmiştir. Fakat Çik İl Avrupa’da Sek El (Székely) olmuştur ki, bu da gayet normaldir. Ancak zaman zaman Çik İl ile yine bir başka Türk boyu olan Çigil’in birleştirilmesi fikri ise bizce doğru değildir. Çünkü Uygur dönemi Türk kitabelerini incelediğimizde, bunlar aynı çağlarda farklı coğrafyalarda yaşamış iki ayrı Türk kabilesi olarak karşımıza çıkar.
Macar alimleri Sek Ellilerin, Avarlarla (Apar-Ak Hun) Avrupa’ya gelen Türk boyları veya Ata İllig’in (Attila) devletine bağlı, Macar ya da Bulgar unsuruyla karışmış Ak Hun-Avar bakiyeleri olduklarına işaret ederler.,
Sek Ellilerin kendilerine ait bir alfabelerinin olduğuna dair en eski kayıtlar 13. asırdadır. Ama bu yazının 10. yüzyılda meydana geldiği söyleniyorsa da, biz buna katılmıyoruz. Bu alfabe sisteminin Kök Türk harfleriyle bir ilişkisi olduğu açıktır. Herhalde bu alfabe Hunlarla birlikte Asya’dan Avrupa’ya geldi ve onu Avarlar, Bulgarlar, Kuman-Kıpçak ve Peçenek gibi tabiki Sek Elliler de kullandılar. İlim âleminde yankı uyandıran ilk kitabeleri ise İstanbul’da bulunmuştur. Osmanlılar zamanında İstanbul’a gelen bir Sek El elçisi şikâyetlerini kaldığı hanın duvarlarına yazmış ve 1553’te bunlar kopyalanmıştı. Büyük âlim Thomsen bunun da Türkçe olduğuna karar verdikten sonra Macarlar tarafından okundu. 17. yüzyılda bir tahta üzerinde, 1864’te de bir kilisede başka yazıtlar keşfedildi. Bunlar, Hüseyin Namık Orkun’un meşhur “Eski Türk Yazıtları”8 adlı eserinde toplanmıştır.
Çik İlliler konusunda ise, zamanını tam belirleyemediğimiz bir tarihte, Türklerin dokuz Tölös ailesinin bir ittifak kurup, Tokuz Oguz denilen siyasi teşekkülü meydana getirdiklerini, işte bu dokuz boydan birisinin de Çik İlliler (Sek El) olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanısıra Türkçe belgelerde, yukarıda da vurguladığımız üzere Yenisey’in (Enesey/ Anaçay) aşağı taraflarında, yani Sayan Dağları havalisinde, Kırgızlarla komşu, belki de onlara bağlı ya da akraba bir Türk kabilesi olan Çik İllileri buluyoruz ki; vesikaları incelediğimizde onlar devamlı surette Kırgızlarla birlikte hareket etmektedirler.
Tüm Makale : http://www.ergenekun.com/
Sekel Yazısı
https://www.facebook.com/
Sekel Yazısı ISO Standart Çalışması
http://std.dkuug.dk/jtc1/
Türk tarihinde yıllar evvelce de tartışılan Sek El, Çik İl ve Çigil (Çig İl) meselesini yeniden ele almaya çalıştık. Bununla birlikte kaynaklardan çıkan neticelere baktığımızda kanaatimiz; Sek El ile Çik İl aynı etnik isimdir ve onlar Hun Devletinin gücünü yitirmesiyle bir parçalanma yaşamışlar, arkasından kabilenin bir bölümü doğudaki anavatanlarında kalırken, bir kısmı da batıya Orta Avrupa’ya kadar gelmiştir. Fakat Çik İl Avrupa’da Sek El (Székely) olmuştur ki, bu da gayet normaldir. Ancak zaman zaman Çik İl ile yine bir başka Türk boyu olan Çigil’in birleştirilmesi fikri ise bizce doğru değildir. Çünkü Uygur dönemi Türk kitabelerini incelediğimizde, bunlar aynı çağlarda farklı coğrafyalarda yaşamış iki ayrı Türk kabilesi olarak karşımıza çıkar.
Macar alimleri Sek Ellilerin, Avarlarla (Apar-Ak Hun) Avrupa’ya gelen Türk boyları veya Ata İllig’in (Attila) devletine bağlı, Macar ya da Bulgar unsuruyla karışmış Ak Hun-Avar bakiyeleri olduklarına işaret ederler.,
Sek Ellilerin kendilerine ait bir alfabelerinin olduğuna dair en eski kayıtlar 13. asırdadır. Ama bu yazının 10. yüzyılda meydana geldiği söyleniyorsa da, biz buna katılmıyoruz. Bu alfabe sisteminin Kök Türk harfleriyle bir ilişkisi olduğu açıktır. Herhalde bu alfabe Hunlarla birlikte Asya’dan Avrupa’ya geldi ve onu Avarlar, Bulgarlar, Kuman-Kıpçak ve Peçenek gibi tabiki Sek Elliler de kullandılar. İlim âleminde yankı uyandıran ilk kitabeleri ise İstanbul’da bulunmuştur. Osmanlılar zamanında İstanbul’a gelen bir Sek El elçisi şikâyetlerini kaldığı hanın duvarlarına yazmış ve 1553’te bunlar kopyalanmıştı. Büyük âlim Thomsen bunun da Türkçe olduğuna karar verdikten sonra Macarlar tarafından okundu. 17. yüzyılda bir tahta üzerinde, 1864’te de bir kilisede başka yazıtlar keşfedildi. Bunlar, Hüseyin Namık Orkun’un meşhur “Eski Türk Yazıtları”8 adlı eserinde toplanmıştır.
Çik İlliler konusunda ise, zamanını tam belirleyemediğimiz bir tarihte, Türklerin dokuz Tölös ailesinin bir ittifak kurup, Tokuz Oguz denilen siyasi teşekkülü meydana getirdiklerini, işte bu dokuz boydan birisinin de Çik İlliler (Sek El) olduğunu söyleyebiliriz. Bunun yanısıra Türkçe belgelerde, yukarıda da vurguladığımız üzere Yenisey’in (Enesey/ Anaçay) aşağı taraflarında, yani Sayan Dağları havalisinde, Kırgızlarla komşu, belki de onlara bağlı ya da akraba bir Türk kabilesi olan Çik İllileri buluyoruz ki; vesikaları incelediğimizde onlar devamlı surette Kırgızlarla birlikte hareket etmektedirler.
Tüm Makale : http://www.ergenekun.com/
Sekel Yazısı
https://www.facebook.com/
Sekel Yazısı ISO Standart Çalışması
http://std.dkuug.dk/jtc1/
COMMENTS