Tun-Huang(Dunhuang) Mağarası Ön Türk Resimleri

TUN- HUANG (DUNHUANG) MAĞARASI ÖN TÜRK RESİMLERİ        Kuzey Çin’de ve Batı Türkistan’da yoğunluk kazanan Budist Tabgaç kültür ve sana...

TUN- HUANG (DUNHUANG) MAĞARASI ÖN TÜRK RESİMLERİ

       Kuzey Çin’de ve Batı Türkistan’da yoğunluk kazanan Budist Tabgaç kültür ve sanatı, 8. yüzyılda Uygurlar Dönemi’nde Türklerin arasında Budizm ve Maniheizm dinlerinin yayılmasında katkıları olduğu açıktır. 6. yüzyılda Tabgaçlar zamanında Kansu’da yapılmaya başlanan Tun-huang yleri (mağaraları) ile Uygur Dönemi’ne ait Fergana’daki Min(g)üy (bin ev) adıyla bilinen mağaralardaki Budist ve Maniheist ikonografik resimler bu ilişkiyi hatırlatır. Özellikle Tabgaç resimleri 8. yüzyıl Uygur resminin kaynaklarının ipuçlarını verir. Erken dönem Orta Asya Türk resmi için çok önemli bir merkez olan Tun-huang mağaralarındaki resimlerin ilk yapılmaya başlandığı tarih konusunda kesin bir belirleme yoktur. J. Gaston-Mahler’in yapımına Tabgaçlar Dönemi’nde başlandığını belirttiği Tun- huang mağara resimlerinin ilk örneklerini Strzgowski 568 yılına tarihlemektedir. Nejat Diyarbekirli ise söz konusu mağara resimleri için 763-820 gibi geç bir tarihi vermektedir. Emel Esin ise bu resimlerin Göktürklerin ataları olarak kabul ettiği Tsük’ülerce 421 yılında yapımına başlandığını yazmaktadır. Özellikle Tun-huang’daki resimlerin Min(g)üy’deki murâkabe halinde aziz tasvirlerindeki tiplere benzerlikleri nedeniyle Uygur resmini daha erken Orta Asya Türk resim geleneğine bağlar. Yanısıra 3. ve 4. yüzyıla ait Afrasyab duvar resimleri de eş zamanlı olarak Uygur Çağı öncesi Budist Türk resim sanatının güzel örneklerini sunar.

Detaylar İçin Lop Mağaraları

Eski Türklerde Sanat / Yrd. Doç. Dr. Seyfi Başkan

http://194.27.33.3/Tophane/content.aspx?id=300
http://www.tarihtarih.com/?Bid=1489790