Av Kültü

AV KÜLTÜ
Yrd. Doç.Dr. Muharrem Kaya

       Uygarlık tarihine bakıldığında,insanın ilkel sürüden avcı toplayıcı, tarım ve sanayi toplumlarına geçiş sürecinde,avcılığın ekonomik, sosyal, siyasi, dini faaliyetler sonucunda çeşitli anlamlar kazandığını görürüz. Antropologlar özellikle geçim tarzı itibariyle avcılık toplayıcılık yapılan paleolitik dönemden itibaren avcılığın kült haline dönüştüğünü iddia etmektedirler.

      Geçimi avcılık ve toplayıcıhğa bağlı toplumlarda, cinsiyete dayalı iş bölümü sonucunda erkeklerin avcılığa, kadınların toplayıcılığa yöneldiği de belirtilir. Avrupa'da paleolitik dönemden kalan Magdalenin'deki Altamire resimleri, Solutre'deki kaya resimleri, Styria'daki Ejderhalar Mağarası'ndaki av hayvanlarının kalıntılan avcılığın ve av kültünün izleridir.

      Azerbaycan Gobustan, Moğolistan ve Sibirya'daki kaya resimleri, Baykal ölü çevresindeki şekiller, Pazırık Kurganı'nda ve Astana Mezarlığı'nda yapılan kazılarda ele geçen eserler, Uygur duvar resimleri, daha sonraki dönemde ahşap oyma, freskler, kumaş üzerine yapılan av tasvirleri, av minyatürleri;' Oğuz boylarının avcı kuşları ongun (totem) olarak seçmeleri," Orhun Abideleri'nden Dede Korkut Kitabı'na kadar çeşitli yazılı kaynaklarda bulunan bilgiler, avcilığın Türk dünyasında da özel bir yere sahip olduğunu gösterir.
Avcılığın, bir geçim tarzı olarak varlığı, proto-Türk, Hun, Göktürk, Uygur, Selçuklu, Osmanlı tarihinde tespit edilebilmekte; Sibirya ormanlarından Anadolu içlerine kadar yaygınlığı da tarihi-coğrafi açıdan bu konunun önemini göstermektedir. Avın bereketli olması için yapılan büyüler, çeşitli sakınmalar, verilen kurbanlar bize avla ilgili inançların bir kült haline dönüştügünü göstermektedir.

Bütünü : http://goo.gl/WRv7qs

Foto : Ulukem Sülyek Yazılıkaya Hakasya (Сулекская писаница, или «Писаная гора» у Солёного озера. )
http://kronk.spb.ru/library/evtuhova-la-1948.2.4.htm#_f10

Yazıtın üst kısmındaki yazıyı Kâzım Mirşan : "ËB-OÑ ËMÜ UQ ËS A. Karargâh (personel) yönetimi için ders" şeklinde okunmuştur.

http://goo.gl/g8VbXv